Vervangende toestemming is een juridische procedure waarbij de rechtbank toestemming verleent voor een bepaalde handeling als een van de ouders weigert toestemming te geven, terwijl die handeling in het belang van het kind of de betrokkenen noodzakelijk wordt geacht. Dit kan bijvoorbeeld gaan over verhuizing, medische behandelingen, schoolkeuze, aanvraag of verlenging van een identiteitsbewijs, vakantie met het kind(eren), of een wijziging van de naam van het kind(eren). De procedure is geregeld in het Burgerlijk Wetboek (BW), specifiek in artikel 1:253a BW, waarin wordt bepaald dat een ouder vervangende toestemming kan vragen bij de rechter als beide ouders gezamenlijk gezag hebben en niet tot een overeenstemming kunnen komen.
Hoe lang duurt de procedure vervangende toestemming?
De duur van de procedure voor vervangende toestemming kan variëren, maar gemiddeld duurt het enkele maanden voordat er een uitspraak is. Als de situatie urgent is, kan een ouder een kort geding aanvragen, waardoor de zaak versneld wordt behandeld. In een kort geding is de doorlooptijd meestal korter, vaak enkele weken. De rechtbank zal proberen de belangen van het kind en de ouders zo snel mogelijk af te wegen om tot een beslissing te komen.
Waar kan vervangende toestemming voor worden aangevraagd?
Vervangende toestemming kan worden aangevraagd voor verschillende zaken waar ouders het niet over eens worden. De meest voorkomende situaties zijn:
- Verhuizing: als een ouder met het kind wil verhuizen en de andere ouder geen toestemming geeft.
- Schoolkeuze: Als ouders het niet eens kunnen worden over welke school het kind moet bezoeken.
- Medische behandelingen: als een ouder geen toestemming wil geven voor een noodzakelijke medische behandeling.
- Vakantie naar het buitenland: als een ouder niet wil instemmen met een vakantie in het buitenland.
De rechter zal bij elke aanvraag beoordelen wat in het belang van het kind is.
Wie betaalt de kosten voor vervangende toestemming?
De kosten voor een procedure vervangende toestemming worden meestal gedragen door de ouder die de procedure start. Dit betekent dat je moet rekenen op griffiekosten voor het indienen van de zaak bij de rechtbank, en de kosten van een advocaat. Als de rechter de verzoeker in het gelijk stelt, kan hij of zij beslissen dat de andere ouder (de verweerder) de proceskosten moet betalen, maar dit is niet standaard. De eigen kosten blijven in veel gevallen voor de indiener.
Hoe verloopt de procedure in kort geding?
Een kort geding is een versnelde procedure voor spoedeisende zaken. Als er dringend vervangende toestemming nodig is, bijvoorbeeld voor een verhuizing of medische behandeling, kan de ouder een kort geding aanvragen. De rechter zal de zaak binnen enkele weken behandelen en er vindt een mondelinge zitting plaats waarin beide ouders hun standpunt kunnen toelichten. Na de zitting doet de rechter snel uitspraak, meestal binnen enkele dagen tot weken. Een kort geding wordt alleen toegewezen als er sprake is van een spoedeisend belang. Als bijvoorbeeld de vakantie geboekt is en met rasse schreden nadert dan is het spoedeisend belang gegeven en dat geldt ook voor een operatie die niet (te) lang afgewacht kan worden. Het is belangrijk om dit spoedeisend belang goed te onderbouwen.
Wat zijn de kosten van een advocaat en wanneer is er sprake van een advocaat van onvermogen?
De kosten van een advocaat voor een vervangende toestemmingsprocedure kunnen variëren afhankelijk van de complexiteit van de zaak en het uurtarief van de advocaat. Gemiddeld liggen de kosten voor een advocaat tussen de € 150,00 en € 300,00 per uur. Daarnaast moet er rekening worden gehouden met de griffiekosten van de rechtbank. Als het inkomen onder een bepaalde grens ligt, kan men in aanmerking komen voor gesubsidieerde rechtsbijstand, ook wel bekend als een advocaat van onvermogen. Dit betekent dat (groot) deel van de advocaatkosten vergoed worden, afhankelijk van de financiële situatie. De familierechtadvocaten van AMBT Advocaten zijn ingeschreven bij de Raad voor Rechtsbijstand en bovendien altijd bereid om met u een prijsafspraak te maken voor de procedure (een fixed fee) zodat u weet waar u aan toe bent.
Conclusie
Een vervangende toestemmingsprocedure biedt een oplossing voor situaties waarin ouders met gezamenlijk gezag het niet eens kunnen worden over belangrijke beslissingen rondom hun kind(eren). De procedure kan enkele maanden duren, maar in spoedeisende gevallen kan een kort geding worden gestart om snel een beslissing te krijgen. De kosten van de procedure worden meestal gedragen door de ouder die de zaak aanspant, maar er is mogelijk gesubsidieerde rechtsbijstand beschikbaar voor mensen met een lager inkomen. De rechter maakt een afweging op basis van het belang van het kind en geeft uiteindelijk vervangende toestemming indien nodig.
